Kültürlerarası Psikoloji Dergisi’nde yayınlanan sonuçlar, depresyonu olan kişilerin sık sık arkadaşlarıyla buluşma veya partilere gitme gibi mutlu duygulara yol açabilecek aktivitelerden kaçındığını öne sürdü.
Bu korku cherophobia (çerofobi) olarak bilinmektedir. Kelime Yunanca “sevinmek” anlamına gelen “chero” kökünden gelmektedir. Chero, onları mutlu ya da neşeli hale getirebilecek aktivitelere katılmaktan kaçınan insanların durumunu tanımlamak için kullanıldı.
Henüz çok iyi tanımlanmamış olsa da, birçok akıl sağlığı uzmanı bu fobinin ciddiye alınması gereken gerçek bir sorun olduğunu ifade etmektedir.
Genel inanç, mutluluğun bir kısmını bulduktan hemen sonra ortaya çıkan bir tür geçmiş travma veya deneyimin, çerofobinin temel nedeni olduğu ve hastaya mutluluğun kaçınılmaz olarak kötü şeyler getirdiğine inanmasını şart koşmasıdır.
Başka bir deyişle, bir şey sizi mutlu ederse, sonuç olarak kötü bir şey olacağını düşündüğünüzden dolayı bu mutluluğu hızla iptal edersiniz. Böylece kendinizi gelecekteki acılardan korumak için bu tür durumlardan kaçınırsınız.
Çerofobi nasıl anlaşılır?
Araştırmacılar “mutluluk korkusu ölçeği” olarak adlandırdıkları bir model oluşturdular ve bu insanın kendisine soracağı birkaç soru içermektedir.
- Çok mutlu olmana izin veriyor musunuz?
- Mutlu olmayı hak etmediğine inanıyor musunuz?
- Mutlu olduğunuzda bundan sonra kötü bir şey olacağına inanıyor musunuz?
Bu sorulardan herhangi birine verilen yanıt çok büyük bir evetse, bu çerofobiden muzdarip olunabileceğinin bir göstergesidir.
Buna ek olarak, mutluluk korkusu yaşayan insanların iki belirgin özelliği vardır:
1. İçe dönüklük
Çerofobi; potansiyel olarak mutlu ve eğlenceli durumlardan kaçınmakla güçlü bir şekilde ilişkili olduğundan, içe dönüklük gelişimine neden olmak için ideal bir ortamdır.
Bu, hiçbir şekilde çok sayıda içe dönük kişinin çerofobisi olduğu anlamına gelmez. Basitçe geçmiş travmatik bir olay veya çerofobinin gelişmesine neden olabilecek başka bir tetikleyici olay yaşamış birinin fobisini geliştirme olasılığı daha yüksektir, çünkü davranışları gelişimini destekler.
2. Mükemmeliyetçilik
Oldukça farklı olan, çerofobiye daha duyarlı olduğu gösterilen bir kişilik özelliği de mükemmeliyetçiliktir. Bunun nedeni mükemmeliyetçinin; mutlu olmanın tembellik olduğu anlamına geldiğine inanması için koşullandırılmış olabilmesidir. Bu nedenle mutluluğu sınırlarını yani mükemmelliğini korumasını engelleyebilecek bir tehdit olarak görür.
Çerofobi ve bellek bağlantısı
Çerofobi ile yaşayan insanlar daha önce mutlu zamanların hızla olumsuz ya da üzücü bir olayla takip edildiği olayları yaşamış olabilirler.
Acı verici olaylar, ister fiziksel ister duygusal olsun, diğer önemli veya mutlu zamanları gölgede bırakacak kadar güçlü bir anı yaratabilirler. Ve eğer bu güçlü duygusal anılar, mutluluğun bir şekilde hayal kırıklığı veya acıyla bağlantılı olmasıyla gelişirse, kötü bir şeyin takip etmesi gerektiği korkusundan dolayı insanların mutluluk fırsatlarından kaçınmasına yol açabilir.
Çerofobi ve kültür bağlantısı
Tabii ki, mutluluk ilgili kültürel geçmişe bağlı olarak tamamen farklı değerlendirilir. Örneğin, 2013 yılında yapılan bir çalışmada (Cross-Cultural Validation of Fear of Happiness Scale Across 14 National Groups) mutluluk korkusunun dört temel nedenini belirlendi Bunlar:
- Mutluluğun kötü şeylerin olmasına neden olacağına inanmak
- Mutluluğun kötü bir insan olmana neden olacağına inanmak
- Mutluluğu ifade etmenin sizin için bir şekilde kötü olduğuna inanmak
- Mutluluğu kovalamanın sizin ve başkaları için kötü olduğuna inanmak
Bu çalışmada yazarlar şöyle ifade etmiştir: “Batı ve Doğu kültürlerindeki bazı insanlar mutluluğa karşı temkinli davranıyorlar, çünkü mutsuzluk, acı ve ölüm gibi kötü şeylerin mutlu insanlara olma eğiliminde olduğuna inanıyorlar.”
0 Yorum